Każdy z ponad sześciu tysięcy języków na całym świecie odznacza się swoistymi, indywidualnymi cechami. Podzielić je można na najłatwiejsze, ale i najtrudniejsze. Oddzielnym zestawieniem jest ranking najdziwniejszych języków świata.
Ludzie, którzy nie potrafią komunikować się przy użyciu danego języka, mogą stwierdzić, że jest on dziwny – to dość powszechne i nie powinno nikogo dziwić. Przeprowadzono jednak badanie, oceniające najdziwniejsze języki świata przy użyciu ścisłych wytycznych. Analizując jego wyniki, okazało się, że tak naprawdę zarówno angielski, niemiecki, jak i mandaryński mają ,,dziwne” cechy, pomimo faktu, że są jednymi z najbardziej spopularyzowanych na świecie.
W rankingu najdziwniejszych języków świata uwzględniono te, które są nietypowe z innych powodów, niż tylko bycie niepodobnym do innych. Po niemiecku bez problemu można zrozumieć pytanie, na które odpowiedź brzmi ,,tak” lub ,,nie. Tak łatwo nie jest w przypadku kilku języków, które uwzględniono w rankingu.
Lista 10 najdziwniejszych języków świata
Chalcatongo Mixtec (Oaxaca, Meksyk)
Posługuje się nim około sześć tysięcy mieszkańców miasta Oaxaca w południowej części Meksyku. Nazywa się go dziwnym, ponieważ ma cechy językowe, które różnią się od cech większości innych języków. Przeprowadzono badanie z udziałem 2676 języków i dialektów z całego świata, porównując w ich przypadku 192 różne funkcje lingwistyczne. Wyniki pokazały, że Chalcatongo Mixtec jest jednym z najbardziej niezwykłych.
Najbardziej zaskakującym faktem w przypadku tej mowy jest fakt, że nie funkcjonują w niej metody zadawania pytań z odpowiedzią ,,tak” lub ,,nie”. W jego przypadku zwroty ,,Czy to dziwne?” i ,,To jest dziwne” nie różnią się niczym. Co więcej, Chalcatongo Mixtec jest jedyną mową, w której funkcjonuje ta reguła, co czyni ją jedną z najdziwniejszych języków świata.
Pirahã (Amazonas, Brazylia)
Mieszkańcy regionu położonego w zachodniej części Brazylii mają do czynienia z kolejną dziwną cechą. W ich języku nie funkcjonują zwroty, dzięki którym można określić kolory czy liczby. Ponadto w mowie Pirahã nie istnieje rekurencja, czyli możliwość tworzenia nowych zdań na podstawie już istniejących (przykład: Mam kolegę, którego dziewczyna ma koleżankę, której matka pochodzi z Ukrainy, która jest krajem leżącym na wschód od Polski, która leży w środku Europy).
Co w takiej sytuacji? Mieszkańcy tego rejonu, nie posiadając w swojej mowie odpowiedników kolorów używają odpowiedników ,,światła” i ,,ciemności”. Jeśli chodzi o liczby, używają wyrazów ,,kilka” lub ,,wiele”, które z kolei przekładają się na ,,duże”, ,,małe” czy ,,grupa”.
Tuyuca (Amazonas, Brazylia)
W 2009 roku brytyjski tygodnik The Economist nazwał mowę Tuyuca najtrudniejszym i jednym
z najdziwniejszych języków świata z dwóch powodów. Przede wszystkim, jest to tak zwany język złączający, co oznacza, że pojedyncze jednostki znaczeniowe łączą się w długie słowo, które nadaje sens całemu zdaniu. Za przykład może posłużyć stwierdzenie ,,nie umiem pisać”, które w języku mieszkańców Amazonas brzmi ,,hóabãsiriga”.
Użycie tylko tego sposobu na tworzenie słów niekoniecznie musi być największą przeszkodą, dlatego Tuyuca powyższa poprzeczkę. W języku tym mówca musi udowodnić poczucie jakieś sytuacji, kiedy używa w zdaniu słowa ,,wiem”. Przykładem takiej trudności może być nasz odpowiednik stwierdzenia ,,chłopiec grał w piłkę nożną”. Mieszkańcy Brazylii powiedzą wówczas ,,chłopiec grał w piłkę nożną
i wiem o tym, bo go widziałem” (diga ape-wi).
!Xóõ (Botswana)
Jest jednym z kilkudziesięciu języków używanych w Afryce Południowej, które same w sobie dziwne brzmią dla uszu większości ludzi z reszty zakątków świata. To, co wyróżnia go najbardziej to niezwykły zestaw niezwykłych dźwięków, co czyni go jednym z najbardziej złożonych i najdziwniejszych języków świata.
Wielu badaczy i lingwistów próbowało przeprowadzić eksperyment, wedle którego starało się przyswoić pięć podstawowych zdań, 17 pojedynczych wyrazów i cztery typy samogłosek (każda
z czterema różnymi tonami), będąc przy tym jak najbardziej zbliżonym do oryginału. Okazało się to niemożliwe, ponieważ ludzka krtań nie jest w stanie przyswoić sposobu na wypowiadanie takich słów.
Rotokas (Papua Nowa Gwinea)
Pierwszą, główną i najbardziej charakterystyczną ,,dziwną” cechą języka używanego przez część mieszkańców Papui Nowej Gwinei jest najmniejszy alfabet, który w języku Rotokas składa się jedynie z.. 12 liter (A, E, G, I, K, O, P, R, S, T, U i V). To czyni go jednym z najdziwniejszych języków świata.
Fakt ten najbardziej widoczny jest w przykładowym zdaniu. Może być nim ,,osireitoarei avukava iava ururupavira toupasiveira” (oczy staruszki są zamknięte). Pod kątem technicznym, Rotokas nie używa nosowych dźwięków spółgłoskowych, poza wyjątkami w postaci momentu, gdy native speaker podejmuje próbę przetłumaczenia obcokrajowcowi poszczególnych wyrazów.
Gwinea Yimithirr (daleka północ stanu Queensland w Australii)
Jest to jeden z australijskich języków aborygeńskich, dzięki którym na świecie funkcjonuje słowo ,,kangur”. To, co czyni go niezwykłym i dziwnym, to zastąpienie współrzędnych geograficznych współrzędnymi ,,egocentrycznymi”. Oznacza to, że native speaker, zamiast odwoływać się w stosunku do jakiegoś budynku czy miejsca przy użyciu słów ,,przed”, ,,za” lub ,,obok”, użyje głównych kierunków – północy, południa, wschodu i zachodu.
Aspekt ten sprawia, że aby porozumieć się z mieszkańcami północnych regionów tego australijskiego stanu, konieczna jest znajomość kierunków świata. W przeciwnym wypadku o porozumienie może być bardzo ciężko.
Silbo Gomero (La Gomera, Hiszpania)
Pierwszy w czołowej dziesiątce rankingu najdziwniejszych języków świata, który wypowiadany jest poprzez.. gwizdanie przez mieszkańców wyspy La Gomera w archipelagu Wysp Kanaryjskich. Jest to odmiana standardowego hiszpańskiego, który przedstawia się przy użyciu dwóch gwizdanych samogłosek i czterech spółgłosek.
Silbo Gomero został opracowany w bardzo praktycznym celu. Wyspa La Gomera jest pełna wąwozów i dolin, dlatego gwizdanie jest zdecydowanie bardziej pożyteczne, niż używanie normalnego języka. Dziś demonstracja tego rodzaju mowy jest raczej atrakcją turystyczną, ale wykorzystuje się ją również w lokalnych szkołach.
Archi (Dagestan, Rosja)
Niezwykle rozbudowany, przez co jeden z najdziwniejszych języków świata. Ponad półtora miliona dostępnych wyrazów można wyprowadzić z pojedynczego korzenia czasownika i choć niewiele z nich jest wykorzystywanych w mowie codziennej, to sam fakt istnienia takiej możliwości jest niezwykły.
Przykładem mogą być wyrazy ,,chodzić”, ,,chodzenie”, ,,chodzi” czy ,,chodził”. W języku archi słowo to zostanie przetłumaczone jako ,,spacer”, natomiast każdą kolejną formą będzie zupełnie nowe słowo od danej formy czasownika, bez użycia znanych w polskim języku końcówek.
Riau (Riau, Indonezja)
Według naukowców, dialekt Riau, wykorzystywany przez część mieszkańców regionu położonego
w środkowej części Sumatry o tej samej nazwie, jest najbardziej ekonomicznym, a jednocześnie jednym z najdziwniejszych języków świata. Przykład dobitnie to pokazuje.
W języku polskim zdanie ,,jeść kurczaka” ma jedno znaczenie. W riau brzmi ono ,,ayam makan”, ale może oznaczać „kurczak je”, „kurczaki jedzą”, „kurczak będzie jedzony, „kurczak zjadł”, „ktoś
je kurczaka”, „ktoś je z kurczakiem”, „Gdzie kurczak je?”, „kiedy kurczak je”. Wszystko zależy
od kontekstu.
Aymara (Andy, Ameryka Południowa)
Jest językiem urzędowym w Boliwii, a przy jego użyciu mówi około 3,5 miliona mieszkańców regionów położonych w okolicach południowoamerykańskich Andów. Nazwany najdziwniejszym językiem świata z uwagi na fakt, że mówiąc o przyszłości jako czymś, co wydarzy się za jakiś czas, jego użytkownicy mówią, że coś jest za nimi. I odwrotnie.
Dlaczego tak się dzieje? Dlatego, że ,,przyszłość jest nieznana, wiec nie jest dla nich widoczna, ale jest przed nimi. Przeszłość już się wydarzyła, więc jest TUŻ przed nami”. Dziwne, prawda?
About Author
Nazywam się Zuzanna Kwiatkowska i pochodzę z Siedlec, jednak od 5 lat mieszkam i pracuję w Bratysławie. Na co dzień jestem tłumaczem języka słowackiego i polskiego. Oprócz tego zajmuje się także tworzeniem artykułów na strony internetowe o różnej tematyce. Bardzo lubię swoją pracę, dzięki której poznaję wiele nowych aspektów z różnych dziedzin. Z przyjemnością poprowadzę was przez wiele trudnych tematów i podzielę się swoim doświadczeniem. Oprócz pracy fascynuje mnie jazda konna, które poświęcam każdą chwilę.
