Antoine de Saint-Exupery napisał kiedyś, że „aby zdobyć wielkość, człowiek musi tworzyć, a nie odtwarzać”. Choć te słowa pochodzą od autora „Małego Księcia” i jednego z najbardziej znanych pisarzy w Polsce i na całym świecie; mają one także swoje odniesienie do tłumaczeń. Praca tłumacza bowiem to nie tylko przenoszenie słów z jednego języka na drugi, ale wykonanie przekładu, który pozwoli odbiorcy docelowemu jak najbliżej podejść do autora i jego tekstu. A jest to zadanie wymagające, czasem wręcz skomplikowane. Do tego poziom trudności zależy od rodzaju tłumaczeń pisemnych. Z czym innym ma do czynienia tłumacz poezji czy tłumacz przysięgły lub ten wyspecjalizowany w inżynierii. W każdym przypadku proces tłumaczeniowy wymaga innej wiedzy i umiejętności. Chcesz wiedzieć więcej? W takim razie zapraszamy do lektury!
Jakie są rodzaje tłumaczeń pisemnych?
Cecelia Ahern w powieści pod tytułem „Sto imoin” napisała: „niektórzy twierdzą, że nie powinno się startować z pozycji lęku, ale przecież gdzie nie ma lęku, tam nie ma wyzwania”. Właśnie! Tłumaczenia pisemne to wyzwanie. Szczególnie tłumaczenia specjalistyczne czy poezji lub dzieł literackich. Trudności zaczynają się na poziomie językowym – nie lada wyzwaniem jest przełożenie słownictwa z jednego języka na drugi tak, aby było estetycznie i prawidłowo. Przetłumaczyć należy też kontekst – ten odgrywa szalenie ważną rolę i w tłumaczeniach przysięgłych, i w tłumaczeniach literackich. Wszystkie teksty natury prawniczej to wymóg znajomości systemu prawa. Tłumaczenie tekstów to także wiedza o państwie i kulturze danego języka.
A jakie są rodzaje tłumaczeń pisemnych?
- Tłumaczenia zwykłe.
- Tłumaczenia specjalistyczne.
- Tłumaczenia przysięgłe.
Jeżeli weźmiemy pod lupę na przykład specjalistyczne, to tutaj można wymienić chociażby tłumaczenia techniczne, instrukcji obsługi, marketingowe, medyczne, informatyka, technologie i IT. Do tłumaczeń zwykłych zaliczamy przekład CV czy jakiś notatek w języku obcym. Ostatnie, tłumaczenia przysięgłe, zawsze wykonywane są tylko i wyłącznie przez tłumacza przysięgłego – nie chodzi tu tylko o terminologię, ale urzędowy i formalny charakter tych dokumentów.
Artykuły dla Ciebie:
- „Co to jest wielojęzyczność?”
- „Zapotrzebowanie na tłumaczy języka angielskiego”
- „Trudności związane z zawodem tłumacza”
- „Rodzaje tłumaczeń specjalistycznych”
- „Kiedy wymagane jest tłumaczenie przysięgłe”
Jakie są rodzaje tłumaczeń pisemnych? Proces tłumaczenia
Proces tłumaczeń pisemnych wygląda inaczej niż w przypadku tłumaczeń ustnych (tłumaczeń konsekutywnych czy tłumaczeń symultanicznych). Tłumacz pisemny pracuje z materiałem źródłowym zwykle w zaciszu własnego domu lub biura w firmie. Przekład tekstów z języka obcego na język polski czy z polskiego na język obcy zaczyna się z chwilą przekazania zlecenia konkretnemu specjaliście. Praca tłumacza zaczyna się od przyjrzenia się oryginalnemu tekstowi. Na tym etapie należy dobrze się zapoznać z materiałem, wniknąć w jego głębię, dostrzec trudności. Następnie zawodowiec podejmuje decyzję dotyczącą wyboru drogi, jaką podąży. W przypadku prawa czy medycyny nie ma mowy o swobodzie, dowolności czy tym, co rozumiemy pod terminem twórczość, ale w przypadku poezji, literatury, treści marketingowych już tak. Kolejny etap to samo tłumaczenie. Ważne, aby fachowiec wziął tu pod uwagę kontekst kulturowy. Zwróć uwagę, że to, co jest zupełnie naturalne dla osoby posługującej się językiem chińskim i mieszkającej w Chinach niekoniecznie musi być jasne dla Ciebie. W dalszej kolejności tłumacz tekstów pisemnych zaczyna redakcję. Wykonuje ją samodzielnie lub wkracza tu redaktor. Dopiero po wprowadzeniu korekt tłumaczenia możemy przekazać klientowi.
Rodzaje tłumaczeń pisemnych: Tłumaczenia – jak szkolić warsztat
Thomas Edison mawiał wprost: „jeśli istnieje sposób, by zrobić coś lepiej – znajdź go”. Thor Heyerdahl mawiał: „granice? Nigdy żadnej nie widziałem, ale słyszałem, że istnieją w umysłach niektórych ludzi”. Peter F. Drucker powiedział: „najlepszą metodą przewidywania przyszłości jest jej tworzenie”. Jak więc szkolić warsztat tłumacza pisemnego? Najprościej po prostu praktykując. W tym fachu liczy się naprawdę wiele rzeczy, ale bez doświadczenia tłumacz jest tym, kim żeglarz, który nigdy nie widział wody. Każdy, kto pragnie zostać zawodowcem powinien więc mieć na uwadze ćwiczenie umiejętności praktycznych. Im więcej czasu poświęcisz na prawdziwe spotkanie z tekstem, tym szybciej wskoczysz na wyższy poziom.
- Tłumaczenie przysięgłe i zwykłe czy specjalistyczne wymaga praktyki. Tłumaczenie wykonywane na najwyższym poziomie to zawsze praca osoby, która dużo ćwiczyła tłumaczenie zanim stała się fachowcem.
- Przekład pisemny wymaga znajomości języka obcego i polskiego. Opanuj je, aby osiągnąć swobodę w posługiwaniu się nimi.
- Do obu języków – polskiego i obcego – podchodź z ciekawością i szacunkiem. To Twoje podstawowe narzędzie pracy. Bez niego nie odczytasz tekstu w języku źródłowym, ani nie będziesz miał umiejętności oddać go w przekładzie.
- Zdobądź wiedzę z danej dziedziny. Zobaczysz lepsze efekty w krótszym czasie.
- Zgłęb słownictwo i terminologie branży, w której chcesz się wyspecjalizować. Przekład sądowy, medyczny czy ten dotyczący nowych technologii wymaga znajomości słów.
- Zapisz się na kurs, warsztat, seminarium. Rozwój jest tu równie ważny, co dbałość o warsztat tłumacza.
- Pójdź na studia polecane dla osób pragnących pracować w zawodzie tłumacza. Są różne rodzaje tłumaczeń więc na starcie zastanów się czym dokładnie chcesz się zajmować. Filologia, lingwistyka czy kierunki pokrewne to najczęstsze wybory osób w tej branży.
- Czytaj literaturę fachową. Śmiało można powiedzieć, że oczytanie jest dla tłumacza paliwem. Niektórzy twierdzą, że tłumacz to najbardziej wnikliwy czytelnik. Coś jest na rzeczy!
- Zapisz się na staż czy praktyki. To prosty sposób na postawienie pierwszych kroków w zawodzie.
- Podpatruj starsze koleżanki i kolegów. A najlepiej znajdź sobie mistrza!
- Zaoferuj rodzinie tłumaczenia. Ktoś potrzebuje przekładu CV? Ciocia nie potrafi przeczytać e-maila w obcym języku? Brat cioteczny chce tłumaczenie broszury informacyjnej na polski? Pomóż bliskim!
- Ćwicz i jeszcze raz ćwicz przekład. Tłumaczenie wymaga doświadczenia.
Jak wybrać dobre biuro tłumaczeń?
T.S. Eliot napisał „tylko ci, którzy ryzykują pójściem za daleko, mogą odkryć, jak daleko można pójść”. Kiedy więc chcesz dotrzeć do dobrego biura tłumaczeń nie kryj się z tym, że odrzucasz różne oferty. Marząc o tym, aby zrealizować plan, dojść do celu i osiągnąć sukces nie uda Ci się tego zrobić bez profesjonalistów. Nie ważne chodzi o transkreację, przekład z użyciem specjalistycznej terminologii z medycyny czy tłumaczenia przysięgłe i specjalistyczne. W każdej z tych sytuacji i wielu innych niezbędny jest Ci dostęp do najwyższej klasy usług tłumaczeniowych. Nie da się tu chodzić na skróty. Dale Furtwengler stwierdził „jeśli dążycie do perfekcji, odnosicie większe sukcesy. Gdy jej oczekujecie, wystawiacie się na porażkę”.
Wskazówki, które doprowadzą Cię do odpowiedniego dla Ciebie biura tłumaczeń.
- Stawiaj wyłącznie na profesjonalistów.
- Szukaj tłumaczy wyspecjalizowanych w konkretnej parze językowej.
- Wybierz specjalistów z interesującej Cię dziedziny czy branży.
- Do tłumaczeń pisemnych – tłumaczenia specjalistyczne zatrudnij wyłącznie specjalistów w danej branży.
- Poproś o portfolio.
- Stawiaj na doświadczenie.
- Zwróć uwagę na opinie innych klientów.
- Sprawdź w sieci najlepsze biura tłumaczeń wyspecjalizowane wśród tłumaczeń pisemnych.
- Popytaj wśród znajomych. Stare metody nigdy nie wychodzą z mody.
- Rozejrzyj się w rodzinnym mieście. Być może dobry specjalista ma biuro niedaleko Twojego domu.
About Author
Nazywam się Oliwia Janicka i jestem rodowitą gdańszczanką. Tu mieszkam oraz pracuję jako tłumacz języka chorwackiego. Poza tłumaczeniem tekstów zajmuję się też pisaniem artykułów na interesujące Was tematy. W swojej pracy najbardziej lubię to, że mogę dużo czytać i poznawać nowych ludzie. Dzięki temu dobrze wiem, jak przełożyć teorię na praktykę. Z przyjemnością podzielę się z Państwem swoim doświadczeniem. Po pracy wolny czas spędzam na krótkich wypadach za miasto z książką i w dobrym towarzystwie.
