Styl w tłumaczeniach to bardzo ważny element całości. Każdy profesjonalny tłumacz, zdaje sobie sprawę z faktu, że im lepiej będzie kształtował tłumaczony tekst, tym istnieje większe prawdopodobieństwo, że tekst ten będzie bardziej efektywny na rynku docelowym.
Czym jest styl?
Nie będziemy przytaczać definicji stylu tłumaczenia, za jaką optują autorytety polskiej i międzynarodowej translatoryki, nie tylko dlatego, że definicje te są średnio zrozumiałe, ale także dlatego, że jest ich stosunkowo mało. Skupmy się na elementach, które tworzą styl i dokonajmy obrazowego porównania stylu, by zrozumieć jego byt w tłumaczeniu.
PRZYKŁAD:
W sklepie spotykamy dwie kobiety, każda z nich ma na sobie markowe ubrania, cenione przez wszystkich stylistów. Jednak, mimo markowego, drogiego stroju, tylko styl ubierania jednej z nich nam się podoba. Osoba, której ubranie nam się nie spodobało, nie dostosowała stroju do okazji, swojej figury, pory roku. Ubrała się „na wyrost”, zmarnowała swój potencjał, choć ma na sobie przecież same markowe ubrania.
Tak samo jest z tłumaczeniami. To, że tłumacz posiada profesjonalny warsztat pracy: obszerną wiedzę, korzysta z najlepszych słowników i oprogramowań, nie warunkuje jego najwyższej jakości. Tłumaczenie, które stworzył translator może posiadać naganną stylistykę, która warunkuje jego bezużyteczność na rynku docelowym. Na styl tłumaczenia wpływa wiele elementów:
- dostosowanie słownictwa do przeznaczenia tłumaczenia,
- dopasowanie tłumaczenia do adresata,
- spójny i konkretny przekaz tekstu tłumaczonego,
- środki ekspresji artystycznej zamieszczone w tekście,
- nie ubarwiaj i nie udziwniaj tłumaczeń, to nie ty jesteś pisarzem,
- negocjuj między formą a treścią – twórz własny styl w obrębie intencji autora tekstu oryginalnego.
Styl w tłumaczeniach tworzą nie tylko słowa, jakich używa się do tłumaczenia, ale także konteksty jakie się tłumaczy. Co ciekawe, każde tłumaczenie musi charakteryzować się określonym poziomem stylistycznym, począwszy od tłumaczenia literackiego po translacje techniczne. Mogłoby się wydawać, że w tych ostatnich, styl jako taki nie istnieje. Ale to nieprawda. Każdy tekst posiada swój styl: literacki, urzędowy, naukowy, religijny, itd.
Stylistyka a kultura
Stylistyka jest nieodłącznie związana z kulturą, jaką prezentuje dany tekst i krąg wywodzący się z konkretnego języka. Stylistyka jest tym, co często tkwi poza tekstem, tworzy rzeczywistość pozajęzykową, której do końca nie da się przetłumaczyć, ani nauczyć. Dlatego warto od samego początku pracy translatorskiej ćwiczyć w sobie odpowiedni poziom stylistyki.
Nazywam się Oliwia Janicka i jestem rodowitą gdańszczanką. Tu mieszkam oraz pracuję jako tłumacz języka chorwackiego. Poza tłumaczeniem tekstów zajmuję się też pisaniem artykułów na interesujące Was tematy. W swojej pracy najbardziej lubię to, że mogę dużo czytać i poznawać nowych ludzie. Dzięki temu dobrze wiem, jak przełożyć teorię na praktykę. Z przyjemnością podzielę się z Państwem swoim doświadczeniem. Po pracy wolny czas spędzam na krótkich wypadach za miasto z książką i w dobrym towarzystwie.
